Jak działanie sztuką w przestrzeni publicznej zmienia miasto i jego mieszkańców? W jakich obszarach skutecznie, a w jakich nie? W jakich czasowo, a w jakich trwale? Jak mogą tę wiedzę podchwycić planiści i projektanci? Odpowiedzi na te pytania, na podstawie wybranych przykładów projektów artystycznych zrealizowanych w Warszawie w XXI wieku, poszukają uczestnicy i uczestniczki serii warsztatów, które odbędą się w ramach tegorocznej edycji cyklu badawczego „Synchronizacja” realizowanego przez Fundację Bęc Zmiana od 2007 r.
Synchronizacja. Warsztaty 2022

Podczas warsztatów zanalizujemy znaczenie i długofalowe oddziaływanie projektów artystycznych zrealizowanych przez organizacje i instytucje działające w Warszawie. Do uczestniczenia w warsztatach i pracy nad wyborem i opracowaniem 6 przypadków zapraszamy w formule open wszystkich aktywnych badawczo i ekspercko w badaniu szeroko pojętej miejskości (np. socjologia, kulturoznawstwo, antropologia, architektura, urbanistyka, projektowanie krajobrazu, psychologia, ekonomia, zarządzanie, itd).
Szczególny nacisk położymy na wydobycie potencjału przestrzeni publicznych, które pod wpływem kultury ujawniają ich nieprzewidziane możliwości. W jaki sposób sztuka sprawia, że przestrzeń miejska staje się bardziej społeczna, że zachodzi w niej wymiana inspiracji, ale także ujawniają się i wyostrzają napięcia i konflikty, pojawiają się zjawiska i idee ukryte lub wypierane z pola widzialności? Jak na debatę publiczną działają realizacje sztuki współczesnej w przestrzeni miejskiej?

Daty i tematy spotkań:
22.10.2022 STRATEGIE
demokratyzacja przestrzeni przez sztukę

23.10.2022 LABORATORIA
sztuka współczesna jako źródło wiedzy o zarządzaniu kryzysem

29.10.2022 DZIAŁANIA
projekty artystyczne jako narzędzie prototypowania użytkowania przestrzeni

PROTOTYPOWANIE W PRZESTRZENI: Ławka Pętelka, projekt: Przemek Kaczkowski i Jacek Piotrowski, realizacja 2004 r., Fundacja Bęc Zmiana, Park Świętokrzyski Warszawa, fot. Przemek Kaczkowski

Zespół kuratorski:
Maciej Frąckowiak – socjolog, doktor nauk społecznych, badacz miasta i kultury wizualnej. Autor i redaktor tekstów oraz książek naukowych i popularyzatorskich o tej tematyce, m.in. raportu Architektem się bywa, przygotowanego wspólnie z Fundacją Bęc Zmiana na zlecenie BAIPP m.st. Warszawa. Inicjator i kurator działań animujących miejską przestrzeń publiczną, a także debatę na jej temat. W latach 2016-2018 członek zespołu koordynującego program Bardzo Młoda Kultura Narodowego Centrum Kultury. W okresie 2019-2021 współpracownik MPPPiSRW przy opracowywaniu zagadnień społecznych na użytek nowoprojektowanego Studium Uwarunkowań i Kierunków Rozwoju Warszawy. Obecnie uczestniczy w polsko-niemieckim projekcie badawczym DEREBORD o krajobrazie kulturowym pogranicza, a także bada społeczny obraz miasta w projekcie „Czym jest dla Ciebie Miasto Poznań”. Adiunkt na Wydziale Socjologii UAM oraz wykładowca w School of Form Uniwersytetu SWPS.

Bogna Świątkowska – pomysłodawczyni, fundatorka i prezeska zarządu Fundacji Bęc Zmiana, z którą zrealizowała kilkadziesiąt projektów poświęconych przestrzeni publicznej, architekturze i projektowaniu, a także konkursów adresowanych do architektów i projektantów młodego pokolenia. Inicjatorka i redaktorka naczelna czasopisma „Notes na 6 tygodni”. Jej praktyka ma charakter interdyscyplinarny i popularyzatorski. Tworzone przez nią projekty mają najczęściej charakter platform łączących wiedzę ekspertów i profesjonalistów z podejściem ciekawskich amatorów i entuzjastów. Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2014). Członkini Społecznej Rady Kultury przy prezydencie m.st. Warszawy (2012-2015), Rady Architektury i Przestrzeni Publicznej m.st. Warszawy (2015-2018), a także Zespołu Eksperckiego ds. Kultury Lokalnej przy Narodowym Centrum Kultury (2015-2017).

Opracowanie graficzne: Alina Lysachkova

Projekt „Synchronizacja” realizowany jest przez Fundację Bęc Zmiana i współfinansowany przez m.st. Warszawa

Warsztaty. Opis szczegółowy założeń

Warsztaty poświęcone są trzem formom zastosowania sztuki do pracy z przestrzenią miasta. Celem każdego z nich będzie doprecyzowanie poszczególnych metod, a także dyskusja nad wskaźnikami, które pozwoliłyby monitorować ich efekty. Ważnym celem spotkań jest wydobycie wiedzy o  ewolucji oddolnych strategii różnicujących program przestrzeni publicznych. Jak sztuka i działania artystyczne wychwytują i materializują te programy? Jakie skutki działania artystyczne faktycznie wywierają na miasto? Wybrane przykłady umieścimy na tle przemian, jakie zachodziły w Warszawie w ostatnich kilkunastu latach. Istotne jest dla nas uczynienie z warsztatów platformy transdycyplinarnej i międzypokoleniowej, której zadaniem jest wydobycie kluczowych połączeń między działaniem artystycznym a przekształcaniem przestrzeni miejskich.

STRATEGIE – demokratyzacja przestrzeni przez sztukę
Czas: 22.10.2022, sobota, godz. 10-14
Miejsce: Fundacja Bęc Zmiana, ul. Mokotowska 65/7, Warszawa

Warsztat rozpocznie prezentacja ławki Pętelki – eksperymentalnego mebla miejskiego, który Fundacja Bęc Zmiana umieściła w 2004 r. w Parku Świętokrzyskim. Zapoznamy się z pierwotnym zamysłem oraz jak wpisywał się w ówczesny stan i dyskusje o przestrzeniach publicznych Warszawy. Podyskutujemy o tym, co zmieniło się od tego czasu, a także jak zmieniało się znaczenie instalacji. Pracując w mniejszych zespołach, postaramy się zidentyfikować cele podobnych realizacji oraz nazwać ich rolę w otaczającej przestrzeni. W trzeciej części spotkania, podyskutujemy o tym, jak można określić efekty działań podobnych pętelce oraz po czym można poznać, że się udaje.

LABORATORIA – sztuka współczesna jako źródło wiedzy o zarządzaniu kryzysem
Czas: 23.10.2022, niedziela, godz. 10-14
Miejsce: Fundacja Bęc Zmiana, ul. Mokotowska 65/7, Warszawa

Zaczniemy od analizy dwu działań realizowanych przez Fundację Bęc Zmiana w ostatnich latach: mapy pustostanów oraz rozpłytowania fragmentu Placu Defilad. Ich wspólnym mianownikiem było wykorzystanie sztuki do diagnozy, sprowokowania dyskusji o niepokojących zjawiskach, zagrażających integralności i możliwości przeżycia w miastach. Poznamy kontekst, w jakim realizowane były oba projekty, a także sposób, w jaki myślano wówczas o ich rezultatach. W mniejszych zespołach, zastanowimy się nad specyfiką działania artystycznego jako formy dociekania i spekulacji dotyczących możliwych rozwiązań. Zastanowimy się jak nazwać skutki podobnych działań, a także jak mierzyć je na przestrzeni czasu i jak ich oddziaływanie na zmianę języka debaty publicznej mierzyć.

DZIAŁANIA – projekty artystyczne jako narzędzie prototypowania użytkowania przestrzeni
Czas: 29.10.2022, sobota, godz. 10-14
Miejsce: Fundacja Bęc Zmiana, ul. Mokotowska 65/7, Warszawa

Bohaterami trzeciego warsztatu będą Różowe Świecące Jelenie oraz instalacja świetlna Synchronizacja pod Mostem Świętokrzyskim. Rozważając zamysł towarzyszący realizacji tych dwu projektów, dowiemy się jak podobne, efemeryczne przedsięwzięcia mogą otwierać zastany program użycia przestrzeni publicznych, a w dalszej kolejności sprzyjać powstawaniu docelowych rozwiązań, utrwalających raz otwarte atmosfery i praktyki. Po krótkiej prezentacji, zespoły zdefiniują cele, a także warunki sprzyjające podobnym realizacjom. Po pracy grupowej, wspólnie zastanowimy się na specyfiką podobnych interwencji, starając się nazwać i zoperacjonalizować to, co w nich nieuchwytne – jak zmieniają miasto.

Sztuka i projektowanie łączą się! | Wnioski i podsumowania

Wnioski z warsztatów Synchronizacja 2022 opublikowane zostały w #145 czasopisma „Notes na 6 tygodni”

RAPORT: SYNCHRONIZACJA 2022 / PDF

 

Podsumowanie zawiera teksty poświęcone działaniom sztuką w przestrzeni publicznej autorstwa Joanny Erbel, Agnieszki Kowalskiej, Kai Pawełek, Kuby Szczęsnego, Anety Szyłak, Moniki Wróbel, Łukasza Zaremby, wywiady przeprowadzone przez architektkę Urszulę Prokop z historykiem architektury Grzegorzem Piątkiem, architektką i urbanistką Moniką Konrad i rzeźbiarzem Józefem Gałązką, oraz cytaty z ankiety przeprowadzonej przez Aleksandrę Tarkę wśród osób studiujących na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.
Publikacja pod redakcją Bogny Świątkowskiej i Macieja Frąckowiaka.
Projekt graficzny: Alina Lysachkova

Sztuka w przestrzeni publicznej w Polsce / Public Art in Poland | 2015

Dokument wyprodukowany przez Fundację Bęc Zmiana dla Artyčok.TV
Scenariusz, rozmowy: Anna Zakrzewska, współpraca: Max Cegielski
Zdjęcia i dźwięk: Mikołaj Syguda
Tłumaczenie: Piotr Drewko
Data publikacji: 11. 3. 2015

Synchronizacja | wcześniejsze edycje 2008-2016

Archiwum Synchronizacji 2008-2016

Fot. Klaser materii architektonicznej Warszawy, kolekcja grupy CENTRALA, Synchronizacja 2016, Fundacja Bęc Zmiana

 

Asocjacje | 2015

Archiwum serii Asocjacje

“Ślizg”, Maurycy Gomulicki, Asocjacje, 2015, Fundacja Bęc Zmiana, fot. Michał Dąbrowski

Finisaż Stadionu X-lecia i Jarmarku Europa | 2007-2012

Archiwum Finisażu Stadionu X-lecia i Jarmarku Europa

BONIEK!, jednoosobowe odtworzenie meczu Polska – Belgia 1982 przez szwajcarskiego artystę Massimo Furlana do komentarza Tomasza Zimocha, Finisaż Stadionu X-lecia i Jarmarku Europa, Odcinek 1: Boniek!, fot. Mikołaj Długosz

Publiczna kolekcja sztuki m.st. Warszawy | 2012

https://kolekcjapublicznawarszawy.wordpress.com/

Plac Nowego Sąsiedztwa | 2022

Plac Nowego Sąsiedztwa, Plac Defilad, 2022, fot. Sisi Cecylia

Scenariusze edukacyjne: demokratyzacja przestrzeni przez sztukę | 2022

Dorzucam się!

Wspieram kulturę współczesną z Bęc Zmianą

Wybierz kwotę wsparcia
Inna kwota